تاریخچه نساجی در ایران
همواره نیاز به خوراک، پوشاک و مسکن از نیازهای اساسی انسان بوده. پس قابل انتظار است اگر بگوییم صنعت نساجی یکی از قدیمی‌ترین صنایع دست بشر محسوب می‌شود. تولید لباس یکی از دغدغه‌های اولیه اساسی انسان بوده.
ایرانیان با وجود تاریخ و تمدن دیرینه از نخستین مردمی هستند که نمد، گلیم و پس از آن قالی‌بافی را آغاز کردند و کشف پارچه و فرش‌هایی نظیر «پاریزیک» خود گواه این موضوع است. صنعت نساجی تا جایی در فلات ایران پیشرفت می‌کند که آغازی برای صنعت مد می‌شود و این موضوع را با توجه به لباس‌های کوتاه یا شرابعه‌دار از جنس پشم در مجسمه‌های تاریخی می‌توان فهمید.
اولين پارچه بافته شده در ايران به ۴۰۰۰ هزارسال قّل از ميلاد مسيح برمي‌گردد كه در حفاريات شوش به‌دست آمده است قسمت هايي از اين قطعه پارچه هم اكنون در موزه هاي لوور و بافلو موجود است. اخيرا نيز ايران در كشفيات خود كه قسمتي از آن روشنگر دوران ما قبل آريايي است بقاياي دوك ها و سنگ هايي به دست آمده است كه نشان مي‌دهد ریسندگي در دوره افسانه اي ايران معمول بوده است.
ایرانیان در صنعت نخستین فن رنگرزی؛ صباغی رنگرزی پارچه ها؛ پیشگام، استاد و صادرکننده این صنایع و هنر به جهان بوده‌اند. تا زمان روي كارآمدن مغولان نساجي هميشه يكي از صنايع پر رونق ايران بوده و در مقاطعي از تاريخ منسوجات ايراني جنبه صادراتي قوي هم داشته.
نخستین کارخانه نساجی پس از فراز و نشیب‌های بسیاری که این صنعت در ایران سپری کرد؛ در سال 1304 هجری شمسی به بهره‌برداری رسید.
قبل از جنگ جهاني دوم حدود ۴ كارخانه نساجي در رشته هاي مختلف پنبه، پشم، ابريشم وكنف در كشور با سرمايه دولت تاسيس گرديده بود.
انگيزه اصلي اين كار، صنعتي كردن كشور و گسترش صنايع نساجي و ترغيب و تشويق سرمايه داران بخش خصوصي به فعاليت جهت ايجاد واحدهاي ريسندگي و بافندگي در اين دوره بود. رشد صنايع نساجي در سال هاي ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۲ به اوج خودش رسيد و به همين جهت پارچه هاي خارجي در بازار ايران جولانگاهي يافتند و ارز فراواني را از مرز خارج كردند.
در سال۱۳۴۸جمعا ۱۱كارخانه با سرمايه اي معادل ۸/۱۴۴۵ميليون ريال ايجاد گرديد كه از اين مبلغ ۵/۹۳۳ميليون ريال صرف تهيه ماشين آلات شد و نيز تعداد ۸۲۶ نفر در واحدهاي مذكور اشتغال يافتند. طي اين سال ها ۶۲كارخانه بزرگ نخي و ۱۵كارخانه پشم بافي در نقاط مختلف كشور كار فعال انجام مي دادند. تعداد زيادي نيز واحد هاي نساجي نخي و پشمي كوچك بودند كه در كشور فعاليت داشتند كه بيشتر انها در اصفهان و تهران و يزد استقرار داشتند.
هم‌اکنون صنعت نساجی در مقام یکی از معیارها و شاخصهای توسعه کشورهای مختلف است به گونه‌ای که در میان ۱۰ کشور عمده صادرکننده محصولات نساجی در جهان ۷ کشور از ممالک پیشرفته هستند و ارزش صادرات سالانه این محصولات در دنیا به بیش از ۲۶۰ میلیارد دلار بالغ می‌شود که از این جهت بعضاً به عنوان دومین صنعت مادر تلقی می‌شود.
در این میان کشور ایران نیز با توجه به سابقه تاریخی خود، به طور قطع توانایی حضور در بازارهای جهانی را دارد، چنانکه بر اساس کارشناسی های به عمل آمده می‌توان صادرات محصولات نساجی ایران را در سال به ۵ میلیارد دلار رساند. ضمناً ایران نیز هم پای کشورهای پیشرفته و مطرح در این صنعت توانسته است در شاخه‌های گوناگون صنعت عظیم نساجی و صنایع وابسته موجبات ارتقاء و گسترش را فراهم آورده و با اتکاء به مهارتهای تکنولوژیک نیازهای اساسی این صنعت را مرتفع سازد.
